Kleurgebruik bij landschapsfotografie

Eerst een stukje theorie

Om straks uit te leggen hoe je kleuren goed kunt toepassen in je landschapsfoto’s volgt nu eerste een stukje theorie. Het begint allemaal als Isaac Newton ontdekt dat een witte lichtstraal door een prisma splitst in 7 kleuren. Rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet. Dit zijn de 7 basiskleuren. In een kleurenwiel of -cirkel die later is bedacht, zijn ook lichte en donkere kleurtinten toegevoegd. De 12 kleuren die dan overblijven vormen de basis voor het kleurenwiel. Als je Googled op kleurenwiel kom je allerlei varianten tegen. Als deze varianten zijn gebaseerd op de ontdekking van Isaac Newton.

De basis

Iedereen die wel een een foto bewerkt heeft in een software programma, kent de term RGB wel. Deze afkorting staat voor de kleuren Rood, Groen en Blauw. Dit komt alleen niet overeen met de RGB uit de kleurencirkel, hierin staan ze voor Rood, GEEL en Blauw. Het zijn pure primaire kleuren. Zonder te diep hierop in te gaan komt dit verschil door de lichtstraal die door een prisma gaat versus kleuren op het beeldscherm.

Primaire kleuren

Van alle kleuren zijn de primaire kleuren, de kleuren die ons oog het beste kan waarnemen. Zoals je kunt zien vallen deze kleuren precies op 1/3 van de cirkel. Oftewel 120 graden ten opzichte van elkaar. Waarom dit belangrijk is vertel ik bij de uitleg van secondaire kleuren.

Primaire of basiskleuren, zijn de kleuren die we als baby als eerste kunnen waarnemen.

Door deze kleuren in verschillende verhoudingen met elkaar te vermengen kunnen alle mogelijke kleuren gemaakt worden. Deze kleuren zijn dus onmisbaar in het hele verhaal.

Secondaire kleuren

Secondaire kleuren vallen in een kleuren wiel, precies tussen de primaire kleuren in. Ook deze kleuren zijn weer 120 graden ten opzichte van elkaar gedraaid. Als we het hebben over secondaire kleuren hebben we het ALTIJD over groen, oranje en paars.

De reden waarom de aandacht op de verschuiving van de kleuren ligt is hierom. Twee kleuren in een foto die 120 graden van elkaar liggen, triggeren ons brein. Het wordt ervaren als een aangenaam. Ook zijn de contrasten in je foto hierdoor goed zichtbaar. En contrasten versterken het beeld in je foto. Soms doe je dit al onbewust. Ook bedrijven maken hiervan dankbaar gebruik. Denk maar eens aan de kleuren van de NS, IKEA of Shell.

Complementaire kleuren

Andere kleuren die voor een heel goed contrast zorgen, zijn complementaire kleuren. Het zijn als het ware kleuren die elkaar een complimentje geven dat ze zo goed samengaan. Behalve dat deze kleuren goed samengaan is het contrast ook groot waardoor het nog meer opvalt.

Zijn er dan ook nog extra regeltjes voor complementaire kleuren? Nee, er geldt maar één regel en dat is dat de kleuren in de cirkel tegenover elkaar moeten liggen.

Ook hier maken bedrijven als Heineken, Rabobank, Nuon gebruik van. Het maakt dus niet uit het om groen-rood gaat of lichtblauw-oranje of geel-paars. Alle complementaire kleuren passen goed bijelkaar.

Tertiaire kleuren

Wat nog meer? Ja, Tertiare kleuren. Deze vallen precies tussen de primaire en secondaire kleuren in.

Tertiare kleurgebruik wordt vaak gebruik om binnen het gekozen kleurpallet nuances aan te brengen. Zo zie je vaak dat bedrijven tertiare kleuren teruglaten komen op hun site of brochures.

Tot zover de theorie. Laten we dit kleurgebruik bij landschapsfotografie toepassen.

Hoe kleurgebruik toepassen

Nu je weet hoe je kleurengebruik kunt toepassen, zal ik met mijn eigen foto’s een aantal voorbeelden laten zien. Als oefening voor je zelf kun je kijken onder de foto of je het kleurgebruik goed hebt ingeschat.

Voorbeeld 1

Hieronder de eerste foto van een zonsopkomst. De lucht kleurde helemaal (warm) oranje op terwijl de koude mist zorgde voor een (koel) blauwe tegenhanger. De gelaagdheid in de bomen zorgen voor een mooi laagjes contrast.

En had je het goed? Het gaat hier om het gebruik van complementaire kleuren. In de kleurencirkel staan de kleuren blauw en oranje recht tegenover elkaar. Door dit contrast kun je goed het verschil benadrukken.

Voorbeeld 2

In het volgende voorbeeld voor kleurgebruik bij landschapsfotografie, weer een compleet andere foto. Een vrolijke lentefoto.

Bij deze foto gaat het om primaire kleuren. Het zijn namelijk 2 van de basiskleuren uit het kleurenwiel. Doordat de kleuren in de kleurencirkel 120graden zijn verschoven van elkaar, vinden we dit prettig om naar te kijken. Het contrast is ook goed.

Voorbeeld 3

Als laatste voorbeeld, heb ik bewust geen landschapsfoto gebruikt. Juist om te laten zien dat de kleurencirkel overal in de natuur kan worden toegepast. Als je denkt te weten welke van de drie kleuren (primair, secondair of tertiar) in deze foto worden toegepast, kijk dan snel onder de foto.

Eigenlijk is deze foto het unieke voorbeeld waarbij niet twee maar drie kleuren uit de secondaire kleurencirkel worden gebruikt. De twee belangrijkste secondaire kleuren zijn donkergroen en paars. Deze kleuren liggen ongeveer 120 graden uitelkaar in de cirkel. Maar als je even verder kijkt zie je op de achtergrond, de lichtgroene bijna gele bladeren. Dit completeert het trio. Geel ligt namelijk 120 graden van zowel groen als paars. Dit maakt de cirkel weer rond.

Welke kleuren ga jij toepassen?

Zo zie je maar dat bij het maken van een mooie en interessante foto meer komt kijken dan alleen maar op het knopje drukken van je camera of mobiel. Kleurgebruik bij landschapsfotografie kan dus heel goed bijdragen aan het onderwerp wat jij in beeld wilt brengen.

Omdat de keuze voor kleuren in je foto alle kanten op kunnen gaan, vraag ik me af: Welke kleuren ga jij de volgende keer toepassen?

Groeten, Drenthograaf