Elke landschapsfotograaf weet het, een statief is onmisbaar. Maar welke is bij landschapsfotografie het beste? Inmiddels heb ik meerdere statieven gehad en zal ik uit mijn eigen ervaring mijn kennis met je delen.
Waarom een statief gebruiken?
Landschapsfotografie is een onderdeel binnen de fotografiewereld die eigenlijk niet zonder statief kan. Maar waarom eigenlijk? Toen ik begon met landschapsfotografie had ik ook nog geen statief en dacht ik ook mooie foto’s te kunnen maken. Nu is dit overdag nog wel een keertje te doen. Maar zodra je iets serieuzer wilt gaan fotograferen merk je als snel dat een statief een onmisbaar onderdeel wordt van je foto-gear.
Zoals ik in de inleiding al aangaf heb ik inmiddels meerdere statieven gehad, getest en versleten. Elke keer als ik weer aan een nieuwstatief toe was maakte ik een verbeterslag. Als ik deze tips eerder had geweten én had toegepast had mij dit veel geld gescheeld.
Mijn allereerste
Waarschijnlijk is dit voor velen het eerste statief. Het statief van je opa of vader, die je een keertje leent of gebruikt. Als snel denk je dat het een groot, zwaar en log statief is. Vergeet niet dat er eerder nog niet zoveel keus is als tegenwoordig. In mijn geval was dit inderdaad het geval. Een groot en zwaar statief. Log in afmeting en een gewicht waar je U tegen zegt. Denk dat het als snel tegen de 3 kilogram aan zat. Aan de bovenkant zat een een vaste bevestigingsplaat en een draaihendel waardoor je je camera omhoog en omlaag kunt laten gaan. Helaas heb ik geen foto meer van dit statief, maar wel een vergelijkbare gevonden die je hieronder kunt zien.
Mijn eerste gekochte versie
Inmiddels liep ik al een tijdje rond met de grote driepoot. Omdat ik die niet altijd even praktisch vond, was het tijd om zelf ééntje te kopen. Maar dan niet zo’n grote zware maar een klein flexibel statiefje. Zo kwam ik uit bij de toen nog nieuwe merk van Jobi met hun Gorillapods. Dit zijn kleine statieven met flexibele poten die je overal kon plaatsen of omheen kunt klemmen.
Het was qua gewicht een verademing. Van ongeveer 3 kilo ging ik ineens naar 300gram! wat een genot om deze bij mij te hebben. Ineens kon ik heel flexibel zijn en mijn camera overal plaatsen. Of dit nu op een grote steen, hangend aan een tak of langs aan een verkeersbord was, mijn Gorillapod werd er omheen geklemd. Toch zaten er voor mij ook een aantal nadelen aan.
Hierdoor stond ik altijd in een soort startpositie klaar om mijn camera te gaan opvangen
De mogelijkheden om te klemmen beperkte wel mijn compositiemogelijkheden voor het maken van foto’s. Soms wilde ik liever nog een 30 cm opzij om een takje uit mijn beeld te krijgen, alleen was daar dan geen mogelijkheid om de Gorillapod aan te bevestigen. Een ander punt van aandacht was dat mijn dure camera en lens aan een goedkoop statief hing. Hierdoor stond ik altijd in een soort startpositie klaar om mijn camera te gaan opvangen. Een laatste nadeel vond ik wel het lastigste. Zodra ik de flexibele benen een paar keer moet aanpassen worden de onderlinge verbindingen ineens heel slap. Dit lost zichzelf wel weer op als je wacht. Het is alleen heel lastig als je de benen ergens omheen wilt klemmen en je na het klemmen dus eerst moet wachten voordat je de Gorrillapod kunt loslaten.
Mijn derde statief
Na een tijdje gebruikt gewerkt te hebben met de beide statieven kreeg ik steeds betere foto’s. Alleen liep ik steeds meer tegen de genoemde nadelen aan. De eerste was te zwaar en de statiefkop vond ik niet prettig werken (de camera moest je telkens opnieuw vastschroeven), de tweede was superlicht maar kon ik niet overal plaatsen voor een goede compositie. Daarom besloot ik dat het tijd was voor een nieuw statief waarin beide eigenschappen naar voren komen.
Na een geduldige speurtocht waarin mijn wensen werden vervuld ben ik uitgekomen op een driepoot statief die zowel licht, als hoog, als eenvoudig verstelbaar is (lees met klemmen).
Los van mijn eigen wensen kwamen er nog een aantal voorbeelden om de hoek die ik vooraf niet eens had bedacht. Door aan de bovenkant van de benen uittrekbare stops, waarmee je de benen verder uit elkaar kunt laten plaatsen. Ook de beenwarmers voorkomen dat ik koude handen krijg bij het vastpakken van het statief. Ook kan ik door de snelkoppelplaat mijn camera eenvoudig losmaken of vastklikken. Als bonus zit er ook nog een waterpas in het frame. In de praktijk heb ik deze weinig gebruikt. Het vastklikken van de benen is erg makkelijk en snel. Ideaal dacht ik, totdat na een aantal jaren gebruik 1 van de klemmen niet meer zo goed klemde en mijn statief met camera en al omviel. Er is mij geen mogelijkheid bekend waarmee ik dit kan repareren. Het statief was wel zo licht dat ik bijna standaard mij fototas heb moeten gebruiken om het statief stabiel te houden. Tijdens harde windstoten gaat de fototas toch wel slingeren en trilt dit door in de camera.
Mijn huidige statief
Door inmiddels meerdere keren een statief te hebben gebruikt die uiteindelijk om verschillende redenen zijn gebruikt of versleten, weet ik ik nu nog beter welke eigenschappen ik nodig heb. Eéntje die hoog genoeg kan, die licht genoeg is, die stevig staat ook in de wind, draaiverbinding in de benen en voorzien van beenwarmers.
Uiteindelijk ben ik uitgekomen op een statief van Benro. Dit aluminium statief beschikt over de eisen die ik stel aan een mijn manier van fotograferen. Het nadeel is wel dat bij duurdere statieven niet altijd een statiefkop wordt meegeleverd. Deze heb ik er ook bij gezocht. Omdat ik in mijn landschapsfotografie niet op minimeters vastzit, zoals wel bij macrofotografie, heb ik weer gekozen voor een balhoofd. Deze keer direct groter gekocht dan ik nodig heb, zodat ik deze gewoon kan blijven gebruiken als ik een nieuwe en grotere camera of lens koop.
Het punt gewicht is wel iets waarin ik heb toegegeven. Er zijn lichtere versies op de markt, alleen kosten deze ook veel meer. Zelf trek ik altijd de vergelijking; hoe lichter het statief hoe lichter je portemonnee. Omdat ik ook nog een gezin heb en daarmee ook de nodige kosten heb ik voor een goedkopere versie gekozen, die daarmee dus ook iets zwaarder uitvalt. De oplettende kijker heeft misschien al gezien dat het statief niet om alle benen zachte grips heeft die koude handen voorkomt. Die heb ik opgeloste door op de bekende Chinese sites te zoeken naar foam-grips te zoeken. Je kent ze wel, die zachte bescherming bij sturen en fitnessartikelen. Deze foam-grips heb ik om elk been heen geschoven zodat ik geen koude handen meer krijg van mijn statief. Zelf heb ik gekozen voor een zwarte variant. Voor de liefhebber zijn ze er ook nog eens in allerlei vrolijke kleuren.
Eindconclusie
Door de jarenlange ervaringen in gebruik met verschillende soorten statieven is het tijd voor mijn eindconclusie. Zo heb ik ontdekt dat er een aantal dingen bij een goed landschapsstatief niet mogen ontbreken of juist overbodig zijn. Een te klein of te licht statief niet handig is. Je kunt je compositie niet goed krijgen of je camera beweegt toch nog door trillingen van de wind.
Tijdens een groot gedeelte van het jaar kan een statief al snel koud aanvoelen. Beenwarmers voorkomen dat je handen extra afkoelen doordat je niet in direct contact komt met het koude statief.
Een groot statief vang meer wind en moet voldoende stevig blijven staan. Minder segmenten in de benen en iets meer gewicht dragen bij aan stabiliteit en dus trillingvrije foto’s. Hoewel mijn statief niet het lichtste is welke verkrijgbaar zijn op de markt, zijn alle afstanden in Nederland zo kort dat het extra gewicht zelden of nooit tot problemen kan leiden bij het afleggen van afstanden. Als je wel lange tochten maakt in het buitenland is dit wel iets om extra over na te denken.
Hieronder nogmaals een overzicht van de genoemde punten
- Voldoende hoog kunnen komen, met weinig segmenten in de benen
- Stabiel blijven staan ook in winderige condities
- Beenwarmer is een must
- Gewicht is een keuze, niet een must.
Hoop dat als jij zover bent om een keuze te maken voor een nieuw statief, dit artikel jou goed op weg helpt.
Groeten Drenthograaf
Zie ook:
- foto’s gemaakt met tripod: https://drenthograaf.nl/portfolio/
- Cullman tripod
- Jobi Gorrillapod
- Hama tripod
- Benro tripod
- Balhoofd